مقدمه
اغلب شرکتها در روند فعالیت های خود ، نیاز به منابع مالی جدید و تامین وجوه آن دارند. برخی از شرکت ها می توانند نیازهای مالی خود را از طریق اخذ وام از بانک یا فروش سهام عادی و ممتاز تامین نمایند. اما برای تهیه وجوه نقد به منظور اجرای پروژه های عظیم مانند ساختمان پالایشگاه ، یا توسعه کارخانه های بزرگ و سد سازی موسسات بیشتر از مبلغی که یک موسسه مالی بتواند در اختیار آنها قرار دهد به وجه نقد نیاز دارند . در چنین مواردی اقدام به صدور سهام یا اوراق قرضه می نمایند .
باید توجه داشت که هر کدام از شیوه های تامین مالی دارای معایب و مزایایی می باشند که بسته به وضعیت شرکت ها فرق می کنند. مثلا چنانچه شرکتی جهت تامین عملیات خود اقدام به صدور سهام نماید و بدین طریق تعداد سهامداران خود را افزایش دهد این عمل موجب کاهش سود هر سهم خواهد شد. بطور مشابه اگر تامین مالی از طریق اخذ وام صورت گیردممکن است وضع نقدینگی شرکت جهت بازپرداخت سالانه اقساط مساعد نباشد .بدین ترتیب اگر شرکت برای مدت مدیدی به منابع تحصیل شده احتیاج داشته باشد انتشار اوراق قرضه می تواند شیوه مناسبی برای تامین مالی مورد نظر باشد.
اوراق قرضه
طبق ماده 52 قانون تجارت « ورقه قرضه ، ورقه قابل معامله ای است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمام یا اجزای آن ، در موعد یا مواعد معینی باید مسترد گردد » برای ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره حقوق دیگری نیز شناخته شوند .صدور اوراق قرضه راهی برای کوچک کردن و خرد کردن وام های بزرگ است و برای واحد صادر کننده نوعی بدهی بلند مدت می باشد . همچنین اوراق قرضه دارای شرایطی می باشند که روی برگه قرضه قید می شوند .
ویژگی های اوراق قرضه …
n سند بستانکاری: دارنده اوراق به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
n تاریخ سر رسید معین،
n ارزش اسمی.
n اولویت: اگر شرکت منتشر کننده اوراق قرضه ورشکست شود و دارندگان اوراق قرضه در رابطه با دریافت اصل و فرع خود بر صاحبان سهام عادی حق تقدم دارند.
n وثیقه: معمولاً انتشار اوراق قرضه با وثیقه همراه است. (مثلاً زمین و ساختمان شرکت وثیقه اوراق باشد(
n حق رای: دارندگان اوراق قرضه در تصمیم گیریهایی شرکت حق رای ندارند مگر در صورت عدم رعایت شرایط قرار داد قرضه که می توانند بر فعالیت های شرکت اعمال قدرت نمایند.
n امین دارندگان اوراق قرضه: شخص سوم طرف قرار داد است که به نمایندگی از طرف دارندگان اوراق قرضه بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می کند.
n نرخ بهره: در گذشته اوراق دارای بهره ثابت بوده ولی اکثر اوراق جدید دارای نرخ بهره شناور (متغیر با توجه به نرخ بهره سایر اوراق رایج در بازار) هستند.