مبانی نظری و پیشینه نظری سرسختی روانشناختی

قسمتی از متن فایل : 

‏سرسختی
‏تاریخچه سرسختی
‏سرسختی روانشناختی یک سازه شخصیتی مثبت است که برای اولین بار توسط مدی و کوباسا در دهه هشتاد قرن بیستم بر اساس نظریه های وجودی شخصیت مورد توجه ویژه قرار گرفت.‏ ‏کوباسا (1979) سرسختی روانشناختی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف می کند که از سه مولفه تعهد، کنترل و مبارزه جویی تشکیل یافته است.‏ ‏کوباسا در تلاش برای رسیدن به عوامل موثر پاسخ در برابر استرس که تاثیر منفی وقایع استرس زا را کنترل می کند، به نکات ظریفی در کار سلیه (1956) اشاره می کند. واسطه های میانجی استرس و بیماری شامل آمادگی فیزیولوژیکی، تجربیات دوران اولیه کودکی، منابع اجتماعی و شخصیت (که در اینجا بر آن تاکید می شود) همگی مسول چیزی هستند که سلیه آن را شیوه مشخص برخورد هر فرد با وقایع استرس زای زندگی می نامد.‏ ‏کوباسا این نظریه را ارائه کرد که سرسختی روانشناختی مجموعه ای از ویژگی های شخصیتی است که در هنگام مواجه با وقایع استرس زای زندگی، به عنوان منبع مقاومت ایفای نقش می کند، امکان بروز علایم بیماری را کاهش می دهد و از تجربیات مفید و متفاوت دوران کودکی نشات می گیرد (مدی و کوباسا، 1984‏، به نقل از محمدی، 1392).
‏2-2-2 تعاریف سرسختی
‏بنابر تعریفی که توسط اسنایدر Snyder
‏(2012) در مورد سرسختی ارائه شده است و همچنین مورد توافق همگان قرار دارد؛ سرسختی "مجموعه و منظومه ای از ویژگی های شخصیتی است که به عنوان منبع مقاومت در برابر رویدادهای استرس زای زندگی عمل می‏کند". علاوه بر این افراد سرسخت سه مشخصه اساسی دارند، که مجموع آن ویژگی سرسخت بودن را منجر می‏شود: ‏ ‏(الف) هدفمند بودن و تعهد
‏عمیق به مردم و فعالیت هایی که انجام می دهند و مسئولیت هایی که بر عهده می گیرند (ب) احساس کنترل داشتن بر وقایع و رویدادهای پیرامون خود، و نیز (ج) توانایی در نظر گرفتن تغییر و دگرگونی ها به عنوان یک چالش معمول.
‏در تعریف دیگر سرسختی یکی از عناصر شخصیت است که همه افراد درجاتی از آن را برخوردارند و همچون سایر ساختارها (یا صفات) شخصیتی، همواره در تغییر و تحول است و میزان و پویایی سرسختی تحت تاثیر تجارب رشدی، تفاوت های فردی، جنسی و سنی است. از این رو سرسختی روان شناختی به عنوان یک صفت شخصیتی و یک تعدیل کننده رابطه میان استرس-بیماری شناخته شده است(دای، هانسون، مالتبی، پروکترو وود Day, Hanson, Maltby, Proctor ‏& Wood
‏، 2014).
‏در تعریفی دیگر‏سرسختی روانشناختی سرسختی روانشناختی را ترکیبی از باور ها در مورد خویشتن و جهان تعریف می کند که از سه مولفه تعهد ، کنترل و مبارزه جویی تشکیل یافته است (شوری Shorey
‏، 2012).
‏2-2-3 ابعاد و نظریه های سرسختی
‏2-2-3-1 ابعاد سرسختی
‏از دیدگاه کوباسا Kobasa
‏(2014)‏ فرد سرسخت کسی است که سه مشخصه عمومی دارد: الف) تعهد ب) کنترل ج) مبارزه جویی
‏تعهد‏ ‏یعنی‏ ‏اعتقاد‏ ‏به‏ ‏اهمیت،‏ ‏جالب‏ ‏بودن‏ ‏و‏ ‏معنی‏ ‏داری‏ ‏فعالیت‏ ‏های‏ ‏زندگی‏ ‏است‏. ‏کوباسا‏ ‏معتقد‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏تعهد،‏ ‏اساسی‏ ‏ترین‏ ‏عامل‏ ‏حفظ‏ ‏بهداشت‏ ‏است‏.‏ ‏مناسبات افراد متعهد با خودشان و با محیطشان متضمن فعال بودن و روی آوری است تا منفعل بودن و روی گردانی.‏