مبانی نظری و ادبیات تحقیق گمرک و گمرک الکترونیک

قسمتی از متن:

تعریف گمرک

واژه گمرک که معادل آن در زبان انگلیسی "کاستمز"[1] و در زبان فرانسه "دوآن"[2] می باشد و بنابر قول مشهور محققان و مورخان، مشتق از کلمه لاتین "کومرسیو"[3] به معنی تجارت و مبادله کالا بوده که خود این کلمه مشتق از ریشه یونانی "کومرکس"[4] به معنی حقوق متعلق به کالا و مال التجاره می باشد (مهدوی،1343،ص41). بعدها کوموکس در زبان ترکی (در عهد حکومت عثمانی) با لفظ "کومروک" استعمال شده و در عهد نادرشاه افشاردر معاهدات این پادشاه با سلطان محمودخان اول پادشاه عثمانی وارد زبان فارسی و با تلفظ "گمرک" رایج شده است (بنایی،1374،ص14).

شورای همکاری گمرکی[5]، گمرک را چنین تعریف نموده است.

«گمرک سازمانی است دولتی که مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری[6] و همچنین واردات، ترانزیت و صادرات کالا می باشد.»

این اصطلاح به هریک از قسمت های سازمان گمرک و یا ادارات اصلی یا تابعه آن نیز اطلاق می شود مثلاً در مورد مامورین گمرک، حقوق و عوارض ورودی و صدوری و کنترل واردات یا صادرات یا هر امر دیگری که در حدود عملیات گمرکی باشد نیز به کار می رود مثل: مامور گمرک، حقوق گمرکی، اداره گمرک و اظهارنامه ی گمرکی. با توجه به تعاریف به عمل آمده می توان گفت گمرک سازمانی است مالی و اقتصادی که از دیرزمان در کشورها وجود داشته و در هر زمان بنا به مقتضیات زمان و خواست حکومت های شکل و سازمانی خاص به خود گرفته است تا به صورت فعلی درآمده است. گمرک به طور قانونی فقط نقش تطبیق واردات و صادرات را با مقررات وضع شده برای واردات کالا و صادرات دارد. بنابراین در ورود یا صدور کالا فقط نقش گمرک آن است که:

الزامات قانونی در ورود و صدورکالا توسط وارد کنندگان یا صادر کنندگان رعایت شود.
محدودیت ها و ممنوعیت های وضع شده مراعات شود.
معافیت ها و تخفیف های توصیه شده به موجب قانون در صورت تطبیق مشخصات کالا، به وارد یا صادرکننده داده شود.
حقوق و عوارضی که وضع شده است را بطور صحیح وصول نماید.